Czternaście rozdziałów, które składają się na książkę, są autorską próbą spojrzenia na historię miasta od pradziejów aż do początku XXI w. Gliwice, które wyrosły z niewielkiej osady, przez pierwsze 500 lat swojego istnienia były grodem raczej niewielkim, miastem na miarę regionu położonego na obrzeżach Europy Zachodniej, usytuowanym nieco na uboczu głównych szlaków handlowych, z dala od wielkiej polityki, gdzie tylko wojny oraz śmiercionośne zarazy burzyły monotonię codzienności. Pod koniec czasów nowożytnych historia nabiera rozpędu. Wraz z industrializacją gwałtownie zmienia się struktura społeczna i zawodowa mieszkańców, których z roku na rok przybywa. Miasto rozrasta się, a jego historia „pęcznieje”, choć to oczywiście złudzenie, że im bliżej naszych czasów, tym więcej się dzieje. Im bliżej współczesności, tym więcej zachowało się źródeł, dostępnych na wyciągnięcie ręki. Ponieważ wcześniejsze, przedindustrialne dzieje Gliwic zostały już dość dobrze opisane, nie było moim zamiarem ich dokładne przedstawienie, ale raczej stworzenie czytelnej syntezy. Nieco inny zamiar przyświecał mi w przypadku epok późniejszych. Te opisałem je nieco szerzej. Tu i ówdzie kieruję uwagę czytelnika na wydarzenia i postacie, które oświetlam mocniej, jako ważne w dziejach miasta i mające wpływ na życie mieszkańców w dłuższej perspektywie czasowej. Przybliżam również te fakty i miejsca, które już są lub powinny się stać swoistymi „węzłami pamięci”, na podstawie których wciąż na nowo jest konstruowana i przekształcana zbiorowa pamięć współczesnych mieszkańców Gliwic. Ze Wstępu